Ogham in 3D
English | Gaeilge
Téigh chuig inscríbhinn

CIIC 160. Baile an tSagairt VI, Contae Chiarraí

Íoslódáil Epidoc | 3D PDF | 3D OBJ | 🔗 URI https://ogham.celt.dias.ie/160._Ballintaggart_VI


© COPYRIGHT, 2009 2013-07-18
© Nora White 2012-11-22

Uimhir Thaifead na Seirbhíse Séadchomharthaí Náisiúnta: KE053-033010-

Cineál an tSuímh

Eaglasta

Cur síos

Suíomh

Suíomh séipéil agus reilige (An CheallúnachAn Lisín). 'Tá an t-imfhálú ciorclach seo ar bharr chnocáin atá íseal ach feiceálach idir Cuan an Daingin agus Béal Trá Bige. Taispeántar suíomh séipéil taobh istigh den imfhálú ar léarscáileanna na SO, ach níl aon eolas eile ar fáil faoi seo, agus níl aon rian sofheicthe ann níos mó. Bhí leanaí fós á gcur sa reilig i lár an 19ú haois' (Cuppage et al 1986, 264). Níl san imfhálú cloiche reatha, a bhfuil trastomhas timpeall 30m aige, 'ach cuid den suíomh bunaidh agus thóg tiarna talún é am éigin roimh 1847' (Devane 2001, 372). Thaifead Macalister (1945, 151-7) naoi gcloch ogham a bailíodh le chéile ag an suíomh. Tá na bolláin seo, 'sorcóireach nó ubhchruthach' den chuid is mó ar rollaigh uisce iad, cosúil le clocha a aimsíodh 'timpeall 6 mhíle uaidh' ag duirling stoirme na Mine Airde. Tá ocht de na naoi gcloch anois socraithe i gciorcal san imfhálú cloiche agus an naoú ceann sa lár. Seachas na clocha ogham, is é atá taobh istigh anois, 'meascán de chairn ísle agus de mharcóirí uaigheanna ingearacha' (Cuppage et al 1986, 264). Aimsíodh an deichiú cloch ogham sna 1980idí ach ní fheictear ach 24cm os cionn talún (Devane 2001, 369).

Séadchomhartha

Gaineamhchloch, 1.07m x 0.41m x 0.20m (tiontaithe ó Macalister 1945, 154)

'Tá móitíf chroise neamhghnách ar éadan uachtarach na cloiche. Tá deirí na dtaobhanna i bhfoirm trírinne nó forc le trí bheangán, agus na lámha iad féin mar bheangán láir. Meastar de bharr crosbharra díreach faoi dheireadh na láimhe uachtaraí go raibh cros bheag anseo. Tá deireadh déroinnte ag an ngéag íochtarach agus leanann eitre scartha gearr líne na géige idir an dá bheangán' (Cuppage et al 1986, 265).

Téacs

'Inscríbhinn ar an dá thaobh, le cros le dearadh neamhghnách ar an aghaidh atá gafa eatarthu. Litreoireacht phollta agus cuimilte, ach i mbail réasúnta. Tá an dá líne scríbhneoireachta neamhspleách óna chéile, an líne ar an taobh clé i scóir i bhfad níos dorcha agus níos leithne ná an ceann ar an taobh deas' (Macalister 1945, 154).

Tras-scríobh

TRIA MAQA MAILAGNI/ CURCITTI

Aistriúchán

'de thriúr mac Maílagnas'
'de Cuircthe'

Tráchtaireacht

  • Seo ceann de na hinscríbhinní liostaithe ag McManus (1991, 93-4) le bheith i measc an chorpais is luaithe gan aon rian de thionchar guta. Is féidir é a dhátú go dtí an chéad leath, nó go luath sa dara leath, den chúigiú haois (McManus 1991, 97).

  • Is cosúil gur sampla é TRIA MAQA MAILAGNI den ghinideach iolra. 'D'fhéadfadh duine a bheith ag súil le TRIAM MAQAM MAILAGNI ach de bhrí nach n-úsáideann Ogham consain dhúbailte ar ghnáthbhealach ní gá gur scríobhadh an méid sin tar éis an srón deireadh a aistriú thar teorainn an fhocail' (McManus 1991, 117, 176, nóta 38).

  • Aontaíonn McManus (1991, 176, nóta 38) le Macalister go bhfuil 'ainm aonair leis an inscríbhinn seo ar an taobh eile den chloch CURCITTI, ar cosúil nach bhfuil sé bainteach in aon chor de réir cineál déanaimh na scóir seo agus treo na scríbhneoireachta'.

Láithreacha

Aimsithe

Tháinig an chloch seo ón gcarn nó ó na 'tuamaí' in aice láimhe (Cuppage et al 1986, 265) i mbaile fearainn Bhaile an tSagairt agus barúntacht Chorca Dhuibhne. (Comhordanáidí GPS -10.243303,52.127798)

Bhunaidh

Anaithnid

Taifead Deiridh

Ar an suíomh taobh istigh den imfhálú. Is féidir rochtain a fháil ar shuíomh reatha na cloiche trí amharcóir léarscáile poiblí na Seirbhíse Séadchomharthaí Náisiúnta ar www.archaeology.ie.

Stair an Taifeadta

luadh ar dtús é, 1804 Vallancey (Macalister 1945, 151).

Tagairtí

Suíomhanna Gréasáin agus Bunachair Shonraí ar Líne

Tá an obair ceadúnaithe faoi Cheadúnas Aitreabúideachta Neamhthráchtála ShareAlike 3.0 Creative Commons d'Éirinn

Cóipcheart (c) 2013 ag Scoil an Léinn Cheiltigh http://www.celt.dias.ie

Má athúsáidtear nó má sheachadtar an obair seo, caithfear tagairt a dhéanamh do http://ogham.celt.dias.ie/

Creative Commons License | Nuashonrú Deireanach: 2023-07-30